Gluten w diecie niemowląt – kiedy i jak go wprowadzić?

rozszerzanie diety gluten, od kiedy

Czym jest gluten i dlaczego temat jego wprowadzania wzbudza emocje?

Gluten dla niemowlaka to temat, który często budzi niepokój wśród rodziców. Czy można go podać już na początku rozszerzania diety? Czy to bezpieczne? Na szczęście współczesna medycyna daje nam jasne wytyczne – i warto je znać, by podejść do tego etapu z większym spokojem.

Gluten to białko roślinne, które naturalnie występuje w pszenicy, życie, jęczmieniu oraz często również w owsie (ze względu na zanieczyszczenie podczas uprawy i przetwarzania). Wielu rodziców z niepokojem myśli o jego wprowadzeniu do diety dziecka – to zupełnie naturalne. Jednak obecne rekomendacje pokazują jasno: opóźnianie glutenu nie zmniejsza ryzyka celiakii ani alergii.

Gdzie występuje gluten?

Produkty zawierające gluten to przede wszystkim:

  • pieczywo (szczególnie pszenne),

  • makarony,

  • kasze glutenowe (np. manna, kuskus),

  • ciasta i wypieki,

  • niektóre gotowe dania i przetwory (np. sosy, wędliny).

 

Owies jest zbożem, które naturalnie nie zawiera glutenu, jednak często bywa nim zanieczyszczony na etapie uprawy lub przetwarzania. Dlatego osoby unikające glutenu powinny wybierać owies oznaczony jako 'bezglutenowy’.

Jakie zboża są naturalnie bezglutenowe?

Jeśli z jakiegoś powodu chcesz podać dziecku posiłek bez glutenu, możesz sięgnąć po:

 

  • ryż,

  • kukurydza,

  • gryka,

  • proso,

  • amarantus,

  • komosa ryżowa (quinoa).

W przypadku diety bezglutenowej warto również wybierać produkty oznaczone symbolem przekreślonego kłosa, co gwarantuje brak zanieczyszczeń glutenem.

Gluten dla niemowlaka – kiedy zacząć go podawać?

Zgodnie z aktualnymi zaleceniami, gluten można wprowadzać równocześnie z innymi pokarmami uzupełniającymi, czyli nie wcześniej niż w 17. tygodniu życia (ok. 5. miesiąca) i nie później niż w 26. tygodniu życia (ok. 7. miesiąca). Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) zaleca, aby gluten pojawił się nie później niż przed ukończeniem 12. miesiąca życia.

Jednak kluczowa jest nie tylko metryka. Liczy się przede wszystkim gotowość dziecka – zarówno fizyczna, jak i rozwojowa.

Jak rozpoznać, że dziecko jest gotowe na nowe smaki?

Nie każde dziecko w tym samym momencie będzie gotowe na wprowadzenie nowych pokarmów.

Dziecko może być gotowe na pierwsze produkty z glutenem, jeśli:

  • siedzi z podparciem i nie chwieje się na boki,

  • zanikł u niego odruch wypychania pokarmu językiem,

  • interesuje się jedzeniem – obserwuje, sięga, otwiera buzię,

  • potrafi chwytać i wkładać jedzenie do ust,

  • radzi sobie z przeżuwaniem i połykaniem różnych konsystencji.

Jeśli dziecko wykazuje te oznaki, można zacząć wprowadzać do jego jadłospisu pierwsze pokarmy uzupełniające, w tym produkty zbożowe zawierające gluten.

 

gotowość dziecka do rozszerzania diety o gluten

Jak wprowadzać gluten dla niemowlaka krok po kroku?

Wprowadzanie glutenu nie musi być stresujące – wystarczy kierować się kilkoma prostymi zasadami:

  • Zaczynaj stopniowo, od niewielkich ilości.

  • Na początek podaj np. kaszkę manną dodaną do warzywa lub zupki, odrobinę pieczywa czy makaronu.

  • Obserwuj reakcję dziecka – skóra, brzuszek i zachowanie to cenne wskazówki.

  • W jednym dniu wprowadzaj tylko jeden nowy produkt potencjalnie alergizujący, by łatwo zidentyfikować ewentualne nietolerancje.

Czy trzeba bać się glutenu?

Nie. Jeśli Twoje dziecko nie ma przeciwwskazań zdrowotnych, nie ma powodu, aby unikać glutenu. Co więcej – jego zbyt późne wprowadzenie nie zmniejsza ryzyka rozwoju celiakii. Najważniejsze to słuchać potrzeb swojego dziecka i podążać za jego gotowością.

Podsumowanie – gluten w diecie niemowlaka krok po kroku

  • Kiedy? Między 17. tygodniem a 12. miesiącem życia (najczęściej: 5.–7. miesiąc).

  • Jak? Stopniowo, w małych ilościach, obserwując reakcje dziecka.

  • Z czego? Kaszka manna, pieczywo, makaron – bezpieczne źródła glutenu.

  • Co jeszcze? Zachowaj spokój, karm piersią, nie bój się! Gluten to naturalna część urozmaiconej diety.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o rozszerzaniu diety niemowląt, sprawdź jak podać niemowlakowi jedzenie w kawałkach.

Źródła:

  • Szajewska H., Shamir R., Mearin L., et al.: Gluten Introduction and the Risk of Coeliac Disease: A Position Paper by the European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition. JPGN; 2016. 62(3): 507-513.
  • Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne. 2021
  • https://glutenowyzawrotglowy.pl/15_okiem_ekspertow/114_gluten_w_diecie_dziecka_kiedy_i_w_jaki_sposob_wprowadzac_zboza_do_diety_malucha.html