Rozszerzanie diety niemowląt: Jak podać pierwsze jedzenie dla dziecka i dlaczego warto wprowadzać pokarmy stałe w formie kawałków?
W momencie, gdy nasze maluchy osiągają odpowiedni wiek i gotowość, niezwykle ważne jest wprowadzenie stałych pokarmów w formie kawałków do ich diety. Wydaje się to być naturalnym krokiem w rozwoju dziecka, ale ma to również kluczowe znaczenie dla jego zdrowia oraz prawidłowego rozwoju.
Jedzenie w kawałkach jest wręcz konieczne, ponieważ pomaga niemowlakowi w nauce żucia i jedzenia pokarmów o różnej konsystencji. Podając dziecku różnorodne pokarmy w odpowiednio dopasowanych kawałkach, rozwija ono umiejętność gryzienia, żucia i połykania. Dodatkowo niemowlę ćwiczy koordynację ruchową i sprawność manualną.
Kiedy decydujesz się na wprowadzanie stałych pokarmów w kawałkach, bezpieczeństwo
jest sprawą kluczową. Ważne jest, aby nauczyć się tego, jak bezpiecznie przygotować jedzenie, jakich pokarmów unikać, a także co zrobić w sytuacji, gdy Twój maluch zadławi się jakimś pokarmem.
Od kiedy podawać dziecku jedzenie w kawałkach?
Jeśli rozszerzamy dietę dziecka metodą BLW, wprowadzenie kawałków do jedzenia rączkami można rozpocząć już od pierwszych proponowanych pokarmów. W sytuacji gdy rozszerzamy dietę dziecku metodą tradycyjną produkty do rączki powinny zostać wprowadzone do około 9 -10 miesiąca życia.
Umiejętność gryzienia i żucia rozwija się bardzo szybko w pierwszym roku życia. Choć proces ten kształtuje się do ukończenia 24 miesiąca, to największe postępy w nabywaniu tych zdolności obserwuje się pomiędzy 6. a 10. miesiącem życia malucha. Dlatego jeśli rozszerzasz diete metodą tradycyjną nie zwlekaj zbyt długo z wprowadzeniem innych konsystencji niż gładkie puree.
Nie istnieją jednoznaczne zalecenia dotyczące rodzaju i kolejności wprowadzania pokarmów o różnych konsystencjach. Kluczowe jest dostosowanie tego procesu do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka, zachęcając je jednocześnie do odkrywania różnych smaków i faktur.
Istnieje jednak kilka kluczowych oznak, na które należy zwrócić uwagę, aby upewnić się, że dziecko jest gotowe na tę nową fazę.
Gotowość dziecka do rozszerzania diety. Jakie są oznaki?
- Dziecko musi być w stanie siedzieć samo lub z lekkim podparciem, ale nie powinna mu opadać głowa ani nie powienien odchylać się na boki. Pamietaj również, aby unikać karmienia dziecka w leżaczku, ponieważ istnieje wysokie ryzyko zadławienia. Maluch powinien siedzieć w pozycji pionowej podczas jedzenia, aby ułatwić mu bezpieczne i swobodne przyjmowanie pokarmów.
- Potrafi chwycić jedzenie i celnie włożyć je do buzi. Ta umiejętność oznacza, że dziecko ma rozwinięte zdolności motoryczne, które są niezbędne do bezpiecznego jedzenia w kawałkach. Gdy dziecko jest w stanie samo podnieść jedzenie i skierować je do ust, może kontrolować tempo jedzenia.
- Brak odruchu wypychania językiem jedzenia.
Odruch wypychania językiem polega na automatycznym wypychaniu językiem przedmiotu, który jest umieszczany na wewnętrznej stronie ust dziecka. Jest to mechanizm obronny, który zapobiega połknięciu przedmiotów, które nie nadają się do jedzenia. Odruch ten zanika pomiędzy 4 a 6 miesiącem życia.
Dziecko jest aktywnie zainteresowane jedzeniem. Próbuje złapać jedzenie, podąża wzrokiem za pokarmem wkładanym do ust przez rodziców. Pamiętaj jednak, że dzieci często wykazują zainteresowanie różnymi czynnościami rodziców wcześniej niż w okolicach 6 miesiąca życia. To, że dziecko wykazuje takie zainteresowanie, nie oznacza od razu, że jest gotowe na wprowadzenie stałych pokarmów. Podczas wprowadzania kawałków pokarmów, ważne jest, aby obserwować wszystkie oznaki gotowości dziecka.
Dziecko potrafi przeżuwać i połykać pokarm. Nie musi odrazu dokładnie żuć. Wystarczy aby próbowało i z każdym podaniem pokarmu był widoczny postęp w nauce. Istotne jest aby od samego początku rozszerzania diety proponować różne konsystencje pokarmów. Z czasem, dzięki regularnym próbom i eksperymentowaniu, dziecko będzie rozwijać umiejętności żucia i połykania.
Rozszerzanie diety a zęby u niemowląt
Brak uzębienia nie stanowi przeszkody w rozszerzaniu diety niemowlaka i podawania produktów w kawałkach do jedzenia rączkami. Dziąsła dziecka są wystarczająco mocne, aby poradzić sobie z jedzeniem innym niż w formie puree. Właśnie dlatego warto wprowadzać różnorodne konsystencje pokarmów, aby dziecko miało możliwość ćwiczenia żucia i rozwijania swoich zdolności żywieniowych.
Rozszerzanie diety niemowląt - jak podać pierwsze jedzenie dla dziecka do rączki?
Wybierz dojrzałe i miękkie owoce, które łatwo będzie rozgieść o podniebienie. Unikaj twardych owoców, które mogą być trudne do pogryzienia przez dziecko. Wieksze dojrzałe owoce takie jak awokado, banan czy mango, pokrój w słupki. Miękkie i dojrzałe owoce jak brzoskwinia, czy nektarynka możesz podać zarówno w całości jak i pokrojone w ćwiartki. Winogrona przekrój na ćwiartki. Małe okrągłe owoce jak borówki, porzeczki czy jagody możesz rozgnieść palcami/widelcem. Niemowlakowi w okolicach 6 miesiąca życia podaj mniejsze produkty jako dodatek do potraw lub mus, ponieważ chwyt pęsetowy rozwija się dopiero w okolicach 9 miesiąca życia i będzie mu trudno złapać tego typu produkty. Produkty śliskie takie jak banan czy awokado możesz obtoczyć w ekspandowanym amarantusie lub mielonych orzechach.
Warzywa surowe które są twarde takie jak marchewka, rzodkiewka czy ogórek podajemy w formie tartej na tarce. Pomidory proponuj pokrojone w ćwiartki. Dużego dojrzałego pomidora możesz zaproponować również w całości. Jeśli chcesz podać dziecku kaszę do jedzenia rączkami możesz ją ugotować na gęsto i ulepić kuleczki a następnie obtoczyć dodatkowo ekspandowanymi ziarnami czy mielonymi nasionami. Mięso oraz rybę podawaj ugotowane / pieczone w kawałku lub w formie plupecików
Sprawdź inne interesujące artykuły: Wyszukiwarka produktów
Źródła:
- Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne. 2021
- Karmienie Piersią. Stanowisko PTGHiŻD Standardy medyczne Pediatria 1/2016
- WHO feeding and nutrition of infants and young children
- Gill Rapley, Tracey Murkett „Bobas lubi wybór”
- Coulthard et al. 2009: Delayed introduction of lumpy foods to children during the complementary feeding period affects child’s food acceptance and feeding at 7 years of age
Katarzyna Szulc
Na mojej stronie znajdziecie treści oparte na najnowszych, wiarygodnych badaniach. Jestem dietetykiem oraz promotorem karmienia piersią. Znajdziesz tutaj porady oraz teksty merytoryczne na temat żywienia maluchów oraz przepisy.