W momencie, gdy nasze maluchy osiągają odpowiedni wiek i wykazują gotowość, niezwykle istotne jest wprowadzenie stałych pokarmów w formie kawałków do ich diety. Choć może się to wydawać naturalnym krokiem w rozwoju dziecka, ma to również kluczowe znaczenie dla jego zdrowia oraz prawidłowego rozwoju.

Dlaczego jedzenie w kawałkach jest tak ważne przy rozszerzaniu diety niemowlaka?

Podawanie jedzenia w kawałkach to istotny element rozszerzania diety niemowlaka, ponieważ umożliwia mu naukę żucia oraz przeżuwania pokarmów o różnorodnej konsystencji. Dzięki temu dziecko rozwija umiejętności gryzienia, żucia i połykania. Ponadto ćwiczy koordynację ruchową oraz sprawność manualną, co ma pozytywny wpływ na jego rozwój motoryczny. Rozszerzanie diety niemowlaka w ten sposób wspiera jego umiejętności samodzielnego jedzenia.

Bezpieczeństwo przy podawaniu kawałków jedzenia niemowlakowi

Kiedy decydujesz się na wprowadzanie stałych pokarmów w kawałkach, bezpieczeństwo
jest sprawą kluczową. Ważne jest, aby nauczyć się tego, jak bezpiecznie przygotować jedzenie, jakich pokarmów unikać, a także co zrobić w sytuacji, gdy Twój maluch zadławi się jakimś pokarmem. Warto obserwować, kiedy dziecko jest gotowe na jedzenie w kawałkach, zaczynając od miękkich i łatwych do przeżuwania pokarmów.

rozszerzanie diety niemowlaka blw

Rozszerzanie diety niemowlaka - kiedy podać dziecku jedzenie w kawałkach

Jeśli rozszerzamy dietę niemowlaka metodą BLW (Baby-Led Weaning), wprowadzenie kawałków do jedzenia rączkami może rozpocząć się już od pierwszych proponowanych pokarmów. Metoda BLW umożliwia dziecku samodzielne odkrywanie różnych tekstur i smaków, co sprzyja rozwijaniu umiejętności gryzienia i żucia. Dla niemowląt, które zaczynają rozszerzać dietę o stałe pokarmy, kawałki jedzenia mogą być idealnym rozwiązaniem, gdyż angażują malucha w naturalny sposób w proces karmienia.

Kiedy zacząć podawać jedzenie w kawałkach przy tradycyjnej metodzie?

W przypadku tradycyjnej metody rozszerzania diety niemowlaka, produkty do rączki (takie jak kawałki owoców, warzyw czy miękkie pieczywo) można wprowadzać dopiero po 9. lub 10. miesiącu życia. Wtedy dziecko zwykle osiąga wystarczającą zdolność do gryzienia i żucia pokarmów stałych. Proces ten rozwija się szczególnie dynamicznie w pierwszym roku życia, a najwięcej postępów w nauce gryzienia i żucia maluchy robią właśnie między 6. a 10. miesiącem. Dlatego, jeśli rozszerzasz dietę niemowlaka metodą tradycyjną, nie zwlekaj zbyt długo z wprowadzaniem kawałków jedzenia – zmiana konsystencji pokarmów wspiera rozwój umiejętności motorycznych malucha.

Nie istnieją jednoznaczne zalecenia dotyczące rodzaju i kolejności wprowadzania pokarmów o różnych konsystencjach. Kluczowe jest dostosowanie tego procesu do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka, zachęcając je jednocześnie do odkrywania różnych smaków i faktur.

Istnieje jednak kilka kluczowych oznak, na które należy zwrócić uwagę, aby upewnić się, że dziecko jest gotowe na tę nową fazę.

 

Rozszrzanie diety niemowlaka - jak rozpoznać gotowość do nowych pokarmów?

  • Dziecko potrafi siedzieć samodzielnie  lub z lekkim podparciem, ale nie  powinna mu opadać głowa ani nie powienien odchylać się na boki. Pamietaj również, aby unikać karmienia dziecka w leżaczku, ponieważ istnieje wysokie ryzyko zadławienia. Maluch powinien siedzieć w pozycji pionowej podczas jedzenia, aby ułatwić mu bezpieczne przyjmowanie pokarmów.
  • Potrafi chwycić jedzenie i celnie włożyć je do buzi. Ta umiejętność oznacza, że dziecko ma rozwinięte zdolności motoryczne, które są niezbędne do bezpiecznego jedzenia w kawałkach.
  • Brak odruchu wypychania językiem jedzenia.

    Odruch wypychania językiem polega na automatycznym wypychaniu językiem przedmiotu, który jest umieszczany na wewnętrznej stronie ust dziecka. Jest to mechanizm obronny, który zapobiega połknięciu przedmiotów, które nie nadają się do jedzenia. Odruch ten zanika pomiędzy 4 a 6 miesiącem życia. 

  • Dziecko jest aktywnie zainteresowane jedzeniem.  Próbuje złapać jedzenie, podąża wzrokiem za pokarmem wkładanym do ust przez rodziców. Pamiętaj jednak, że dzieci często wykazują zainteresowanie różnymi czynnościami rodziców wcześniej niż w okolicach 6 miesiąca życia. To, że dziecko wykazuje takie zainteresowanie, nie oznacza od razu, że jest gotowe na wprowadzenie stałych pokarmów.

  • Dziecko potrafi przeżuwać i połykać pokarm. Nie musi odrazu dokładnie żuć. Wystarczy aby próbowało i z każdym podaniem pokarmu był widoczny postęp w nauce.

rozszerzanie diety niemowlaka kawałki

Rozszerzanie diety niemowlaka a zęby - kiedy wprowadzać jedzenie w kawałkach?

Brak uzębienia niemowlaka nie stanowi przeszkody w rozszerzaniu diety. Dziąsła dziecka są wystarczająco silne, aby poradzić sobie z pokarmami o różnych konsystencjach, w tym kawałkami jedzenia. Warto wprowadzać różnorodne konsystencje, aby maluch mógł rozwijać umiejętności żucia i ćwiczyć zdolności żywieniowe. Rozszerzanie diety niemowlaka obejmuje także wprowadzanie pokarmów w kawałkach, co wspiera rozwój zdolności motorycznych i koordynację.

Jak podać pierwsze jedzenie dla dziecka do rączki?

Wybierz dojrzałe i miękkie owoce, które łatwo będzie rozgieść o podniebienie. Unikaj twardych owoców, które mogą być trudne do pogryzienia. Wieksze dojrzałe owoce takie jak awokado, banan czy mango, pokrój w słupki. Miękkie i dojrzałe owoce jak brzoskwinia, czy nektarynka możesz podać zarówno w całości jak i pokrojone w ćwiartki. Winogrona przekrój na ćwiartki. Małe okrągłe owoce jak borówki czy porzeczki możesz rozgnieść palcami/widelcem. Niemowlakowi w okolicach 6 miesiąca życia podaj mniejsze produkty jako dodatek do potraw lub mus. Chwyt pęsetowy rozwija się dopiero w okolicach 9 miesiąca życia i będzie mu trudno złapać tego typu produkty. Produkty śliskie takie jak banan czy awokado możesz obtoczyć w ekspandowanym amarantusie lub mielonych orzechach.

 

Jak podać jedzenie w kawałkach

Pierwsze warzywo dla niemowlaka

Warzywa surowe które są twarde takie jak marchewka, rzodkiewka czy ogórek podajemy w formie tartej na tarce. Pomidory proponuj pokrojone w ćwiartki. Dużego dojrzałego pomidora możesz zaproponować również w całości. Jeśli chcesz podać dziecku kaszę do jedzenia rączkami możesz ją ugotować na gęsto i ulepić kuleczki a następnie obtoczyć dodatkowo ekspandowanymi ziarnami czy mielonymi nasionami. Mięso oraz rybę podawaj ugotowane / pieczone w kawałku lub w formie plupecików

rozszerzanie diety niemowlaka

Sprawdź inne interesujące artykuły: Wyszukiwarka produktów

Źródła:

  • Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne. 2021
  • Karmienie Piersią. Stanowisko PTGHiŻD Standardy medyczne Pediatria 1/2016
  • WHO feeding and nutrition of infants and young children
  • Gill Rapley, Tracey Murkett „Bobas lubi wybór”
  • Coulthard et al. 2009: Delayed introduction of lumpy foods to children during the complementary feeding period affects child’s food acceptance and feeding at 7 years of age