Jaka woda dla niemowlaka? Jakie płyny są najlepsze dla dziecka?
Wybór odpowiedniej wody dla niemowlaka to kluczowy aspekt dbania o zdrowie i prawidłowy rozwój malucha. Wielu rodziców zastanawia się, jaką wodę dla niemowlaka wybrać, kiedy można ją wprowadzić do diety oraz czy woda źródlana dla niemowląt jest lepsza od mineralnej. W artykule rozwiejemy najczęstsze wątpliwości i przedstawimy aktualne zalecenia.
Niestety, nie wszystkie pytania mają jednoznaczne odpowiedzi w oficjalnych wytycznych, dlatego wybór odpowiedniej wody dla niemowląt i innych napojów często zależy od indywidualnych potrzeb malucha.
Warto jednak rozwiać najczęstsze wątpliwości dotyczące płynów dla niemowlaka. Kiedy zacząć podawać wodę dziecku? Jakie napoje są odpowiednie dla starszych niemowląt? Jak obliczyć zapotrzebowanie na wodę u dziecka?
Zachęcam do lektury mojego artykułu, w którym odpowiadam na te pytania oraz dzielę się praktycznymi wskazówkami na temat wyboru wody dla niemowląt i jej podawania.
Jaka woda dla niemowlaka - Od kiedy wprowadzać wodę do diety?
Zgodnie z zaleceniami specjalistów, wodę dla niemowlaka wprowadza się na początku rozszerzania diety, czyli około 6. miesiąca życia. Jeśli dziecko jest karmione wyłącznie mlekiem matki lub mlekiem modyfikowanym, nie ma potrzeby podawania dodatkowych płynów – nawet w czasie upałów.
Niemowlęta karmione piersią – mleko matki dostosowuje się do potrzeb dziecka, dlatego maluch może częściej ssać, aby ugasić pragnienie. Woda nie jest konieczna.
Dzieci na mleku modyfikowanym – w wyjątkowych sytuacjach, np. podczas upałów, lekarz może może zalecić podanie wody dla niemowląt między karmieniami, dlatego należy szczególnie pilnować, aby odmierzać wskazaną odpowiednią ilość wody.
Ważne jest obserwowanie objawów odwodnienia, takich jak sucha pieluszka czy ospałość dziecka.
Jednak dopajanie dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym powinno być zawsze konsultowane z lekarzem pediatrą.
Zapotrzebowanie na wodę dla niemowlaka: Jak zapewnić odpowiednie nawodnienie?
Zapotrzebowanie na płyny u niemowlaka może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak pora roku, stan zdrowia oraz zasady żywieniowe.
Latem, gdy temperatura wzrasta i dziecko jest bardziej aktywne fizycznie, jego zapotrzebowanie na wodę może się zwiększyć. W takich sytuacjach należy dbać o regularne podawanie odpowiedniej ilości wody niskozmineralizowanej dla niemowląt. Zimą zapotrzebowanie na płyny u dziecka może być nieco mniejsze, ale ważne jest, aby wciąż dbać o to, by maluch pił odpowiednią ilość płynów, szczególnie w przypadku suchego powietrza w ogrzewanych pomieszczeniach.
Podczas choroby, szczególnie gdy dziecko ma gorączkę lub biegunkę, istotne jest dostarczanie odpowiedniej ilości wody, aby zapobiec odwodnieniu. Regularne nawodnienie pomaga w szybszym powrocie do zdrowia i utrzymaniu dobrej kondycji malucha.
Pamiętaj, że woda dla niemowlaka powinna być podawana zgodnie z jego wiekiem i zapotrzebowaniem, które zmienia się w zależności od etapu rozwoju.
Rodzic decyduje, co i kiedy dziecko je. Dziecko decyduje ile zje i czy w ogóle zje.
Zaufaj swojemu dziecku i stwórz warunki do nauki picia wody
Pamiętamy o tym, że to rodzic decyduje o rodzaju i czasie posiłków dziecka, a maluch sam kontroluje, ile zje i czy w ogóle, ta zasada dotyczy również wody. Nigdy nie powinniśmy zmuszać dziecka do picia. Musimy zaufać jego instynktowi, chyba że dziecko jest chore i grozi mu odwodnienie, wtedy warto skonsultować się z pediatrą w sprawie dodatkowego nawodnienia, na przykład przez płyny nawadniające. Jeśli jednak martwisz się, że dziecko nie pije wystarczająco płynów lub ma problemy z zaparciami, warto skonsultować się z lekarzem, aby rozwiać wątpliwości.
Na początku rozszerzania diety, dziecko spożywa niewielkie ilości wody. Pamiętajmy, że w tym okresie dziecko dopiero uczy się nowych smaków i nie musimy się martwić, jeśli nie jest zainteresowane innymi płynami niż mleko.
Nie skupiajmy się na ilości wypijanej przez dziecko wody. W pierwszych miesiącach wprowadzania pokarmów stałych większość zapotrzebowania na płyny pokrywa mleko. Ważne jest jednak, aby stworzyć warunki do nauki picia, czyli regularnie proponować dziecku wodę, najlepiej podczas każdego posiłku stałego. Nawet jeśli dziecko wypije tylko małą ilość wody lub ją wyleje, musi mieć możliwość eksperymentowania. Z czasem zacznie pić więcej, wystarczy być cierpliwym i systematycznie proponować.
Ile płynów potrzebują dzieci? Jak zapewnić odpowiednie nawodnienie malucha
Odpowiednie zapotrzebowanie na wodę dla dziecka można określić, korzystając z prostego wzoru:
- dla dzieci do 10 kg przypada 100 ml wody na każdy kg masy ciała
Np. dziecko o masie ciała 8 kg powinno wypijać ok. 100 ml na każdy kg masy ciała, co daje: 8 x 100 ml = 800 ml na dobę
Warto jednak pamiętać, że dzieci do 6. miesiąca życia nie potrzebują dodatkowego nawadniania, ponieważ piją wyłącznie mleko matki lub mleko modyfikowane.
- powyżej 10 kg (11-20kg) liczymy 1000 ml plus dodatkowo 50 ml na każdy kolejny kg masy ciała
Np. dziecko o masie ciała 15 kg powinno wypijać ok. 1000 ml + 5 x 50 ml = 1250 ml na dobę
- do kolejnych kilogramów (powyżej 20kg) liczymy 1500 ml i dodajemy dodatkowo 20 ml/kg masy ciała licząc od 20 kg.
Np. dziecko 25 kg
1500 ml + (5 kg x 20 ml) = 1600 ml
Warto jednak pamiętać, że powyższe wartości są orientacyjne, a dzieci mogą spożywać różne ilości płynów. Należy również zauważyć, że płyny są obecne nie tylko w napojach, ale także w pożywieniu, takim jak mleko, soki, kompoty, zupy, owoce i warzywa. Dlatego zapotrzebowanie na wodę można częściowo pokryć poprzez spożywanie tych produktów.
Dlatego, jeśli określone zapotrzebowanie wynosi na przykład 1600 ml na dobę, nie oznacza to, że dziecko musi wypić dokładnie tę ilość czystej wody. To jest całkowita wartość, która uwzględnia zarówno płyny, jak i wodę zawartą w pożywieniu. Pamiętajmy, że istotne jest dostarczanie dziecku różnorodnych płynów i żywności, które pomogą w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawodnienia.
Co do picia dla niemowlaka?
Dzieci pożej 1 roku życia nie powinny spożywać innych płynów niż mleko mamy / mleko modyfikowane oraz wody.
Inne płyny, takie jak herbatki, kompoty czy soki (nawet te wyciskane na wolnoobrotowej wyciskarce), nie powinny być podawane dzieciom poniżej roku.
Co do picia dla rocznego dziecka:
Co z dziećmi powyżej roku życia? Wciąż zaleca się, aby głównym płynem, którym dziecko się nawadnia, była woda. Jednak od czasu do czasu, jako urozmaicenie diety, można podać dziecku sok lub niesłodzony kompot. Ważne jest jednak pamiętanie, że te napoje są podawane jako dodatek do posiłków, a nie jako środek do gaszenia pragnienia.
Należy również uważać na jakość i zawartość cukru w sokach czy kompotach. Ważne jest ograniczenie spożycia słodzonych napojów, które mogą przyczynić się do nadmiernego spożycia cukru i negatywnie wpływać na zdrowie dziecka.
Czy dziecko może pić herbatę i zioła
Herbata dla niemowląt i dzieci
Herbata zawiera teinę, która jest podobna do kofeiny i nie powinna znajdować się w dużych ilościach w diecie dziecka. Teina działa jako stymulant, który może wpływać na układ nerwowy i prowadzić do zwiększonego pobudzenia i trudności w zasypianiu. Dzieci, ze względu na swoją wrażliwość na takie substancje, mogą negatywnie reagować na teinę obecną w herbacie. Jeśli chcemy podać koniecznie herbatę, po 1 roku życia możemy wybrać np. rooibos, która jest pozbawiona teiny lub herbatkę owocową (taką zwykłą do zaparzania z samych owoców, a nie z dodatkiem innych herbat czy rozpuszczalną z dodatkiem cukru).
Zioła w diecie dzieci
Zioła mają różnorodne właściwości lecznicze i mogą być stosowane w celach terapeutycznych u dorosłych. Jednakże, jeśli chodzi o dzieci, szczególnie małe dzieci, konieczna jest ostrożność przy podawaniu jakichkolwiek ziół. W przypadku ziół, zawsze zaleca się skonsultowanie się z zielarzem lub farmaceutą przed ich podaniem dzieciom.
Nie wszystkie zioła są bezpieczne dla dzieci, a niektóre mogą mieć działania niepożądane lub interakcje z innymi lekami. Dlatego ważne jest, aby uzyskać odpowiednie informacje na temat danego zioła i jego potencjalnych skutków ubocznych.
Na pewno nie należy podawać herbatki z kopru włoskiego, który niestety jest składnikiem wielu herbat dla dzieci i mam karmiących. W leksykonie dla matek karmiących jest on opisany jako przeciwskazany. W badaniach na zwierzętach wykazuje działanie kancerogenne. Dlatego zaleca się unikanie herbatki z kopru włoskiego u dzieci i matek karmiących.
Jaka woda dla niemowlaka?
Woda dla dzieci od 6. miesiąca życia do 3. roku życia: Jaką wodę wybierać?
- Zaleca się wybieranie wody źródlanej lub wody mineralnej.
- Woda powinna być niskozmineralizowana, z zawartością składników mineralnych od 50 do 500 mg/l.
- Preferowane są wody niskosodowe, zawierające mniej niż 20 mg/l sodu.
- Ważne jest również, aby woda była niskosiarczanowa, zawierająca mniej niż 20 mg/l siarczanów.
Woda dla dzieci powyżej 3. roku życia: Jaką wodę wybierać?
- Dla dzieci powyżej 3. roku życia nadal zaleca się wybieranie wody źródlanej lub wody mineralnej.
- Można wybierać wodę niskozmineralizowaną lub średniozmineralizowaną, z zawartością składników mineralnych od 500 do 1500 mg/l.
- Preferowane są wody niskosodowe, zawierające mniej niż 20 mg/l sodu.
- Woda powinna również być niskosiarczanowa, z zawartością siarczanów poniżej 20 mg/l.
Woda z kranu dla dziecka
Decyzja o podawaniu wody z kranu dziecku zależy od jakości wody w Twoim domu. Zaleca się przegotowanie wody do 1. roku życia dziecka, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczeń i mikroorganizmów. Od kiedy woda z kranu dla dziecka może być podawana bez przegotowania? Po pierwszym roku życia, można rozważyć podawanie wody z kranu bez przegotowania, jednak warto wcześniej sprawdzić lokalne informacje dotyczące jakości wody w Twojej okolicy, aby mieć pewność, że jest bezpieczna dla malucha.
Woda filtrowana dla niemowląt
Podawanie dziecku wody z filtrów zależy od rodzaju filtrów i ich skuteczności. Filtry nie usuwają mikroorganizmów w wodzie w sposób całkowity, co może wiązać się z pewnym ryzykiem dla niemowląt. Ważna jest także higiena filtrów – niedokładne czyszczenie lub wymiana może prowadzić do rozwoju bakterii. Nie ma jednoznacznych zaleceń dotyczących podawania wody z filtrów dzieciom, dlatego decyzja należy do rodziców.
Warto zauważyć, że na rynku pojawiły się nowe filtry nakranowe. Nie mam osobistego doświadczenia z nimi, dlatego trudno mi się wypowiedzieć na ich temat. Niemniej jednak, nadal nie zalecałabym podawania wody z filtrów niemowlętom do 1 roku życia.
Dziecko nie chce pić wody
Jeśli dziecko dopiero się uczy musimy być cierpliwi i systematycznie podawać do picia wodę. Jeśli mamy starsze dziecko, które już się nauczyło picia słodkich napojów i słodzonej wody smakowej, możemy spróbować je zachęcić do zmiany nawyków. Jeśli chcesz się dowiedzieć jak zachęcić dziecko do picia, zapraszam na oddzielny post:
Zapytałam również neurologopedy – Katarzyny Roszczyniały, o to w czym najlepiej podawać małym dzieciom napoje.
Wypowiedź Kasi:
Na zakończenie:
Zadbajmy o nawyk picia u dzieci: Przypominajmy, obserwujmy i dawajmy dobry przykładWażne jest, aby przypominać dzieciom o spożywaniu płynów i nauczyć ich nawyku picia. Jeśli sami nie mamy nawyku picia wody, trudno oczekiwać, że nasze dziecko będzie zainteresowane tym napojem. Dlatego warto dbać o swoje nawyki żywieniowe i wprowadzać zmiany zarówno u siebie, jak i u dziecka. Pamiętajmy, że dzieci uczą się przez obserwację, dlatego ważne jest, aby być dla nich wzorem i pokazać im, że picie wody jest zdrowe i korzystne.
Źródła:
- Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne/Pediatria, 2014, T. 11,321-338
- American Academy of Pediatrics, Fruit Juice in Infants, Children, and Adolescents: Current Recommendations, Pediatrics Volume 139, numer 6, June 2017:e20170967
- Normy żywienia dla populacji polskiej: nowelizacja, red. prof. dr hab. med. Mirosław Jarosz, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017